موفقيت در انتشار مقاله های علمی و پژوهشی علاوه بر بهره مندی مؤلف آن از دانش تخصصی درباره ی موضوع موردمطالعه و تسلط بر مبانی نگارش ، مستلزم آگاهی از قواعدی است كه آشنايی با اين قواعد از طريق آموزش اصول مقاله نويسی و ممارست در امر نگارش حاصل می شود . نوشته ی حاضر با معرفی مهم ترين عناصر تشكيل دهندۀ مقالات علمی ، به مؤلفه هايی اشاره می كند كه در اغلب رشته ها و حوزه های علمی عموميت دارد و توجه به مجموع اين عناصر به موفقيت مقالات كمك خواهد كرد .
به رغم تفاوت های موجود در رشته های مختلف برای مقاله نویسی می توان ساختاری مشترك برای مقاله های علمی پژوهشی ترسيم كرد كه کم و بیش در رشته های گوناگون مشابه است . نگاهی به مقاله های علمی نشان می دهد كه اغلب مقاله های علمی و پژوهشی از ساختاری مشابه پيروی می كنند . اين طرح از بيست مؤلفه تشكيل شده است ، ولی بديهی است كه همۀ مقاله ها شامل تمام اين بيست مؤلفه نبوده و ممكن است در بعضی از مقاله ها مواردی در هم ادغام شود . مثلا می توان بخش های روش شناسی و ابزار پژوهش را در هم ادغام كرد. درضمن معرفی اين بيست مؤلفه بدين معنا نيست كه هر مقالۀ علمی بايد به تفكيك شامل تمام اين موارد باشد . بلكه فقط بدين معناست كه بسته به نوع مقاله ، اين عناصر بايد به نحوی در متن مقاله حضور داشته باشند . برای مثال ، در بسياری از موارد بيان مسئله ، هدف و پرسش پژوهش می تواند در مقدمۀ مقاله مطرح شوند . همچنين ، چگونگی تدوين و آرايش اين مؤلفه ها براساس قوانین هر مجله ممكن است متفاوت باشد .
با اين حال ، اين الگوها بيش از آنكه با هم متفاوت باشند به هم شبيه هستند . اين تشابه نشان می دهد كه نگارش علمی در رشته های مختلف ، با تمام تفاوت هايی كه ممكن است در شكل ظاهری آنها ديده شود ، از اصول مشتركی پيروی می كنند . بر همين اساس ، مقالۀ حاضر تلاش می كند به اصلی ترين مؤلفه های مقالات علمی بپردازد و نكات پايه را در اين زمينه مطرح سازد .
اصالت موضوع
در ارزیابی و امتیاز دهی به مقالات اصالت موضوع یکی از امتیازهای آن محسوب می شود . نکته قابل توجه در این زمینه چگونگی بیان این اصالت و دفاع از آن است . در اینجا به چند مورد اشاره می شود که وجود حتی یکی از آنها برای اثبات اصالت یک اثر کافی است .
اجرای تحقيقی كه قبلا انجام نشده باشد ومی تواند زمينه ساز پژوهش های آتی باشد و به همين دليل اصيل محسوب می شود .
بيان يك ايدۀ تازه به نحوی كه قبلا انجام نشده باشد . حتی اگر اين ايده ها در يك مقاله فقط در حد طرح موضوع و اشاره به اهميت آن آورده شود ، باز هم دليلی بر اصالت مقاله به شمار می آيد .
استنتاج از ايده های ديگران از زاويه جدید :
تبيين مبانی نظری هر رشته از مسئوليت های دشوار پژوهش گران آن رشته محسوب می شود . به بيان ديگر پويايی هر رشته به نحو قابل توجهی به تبيين بنيان های نظری آن بستگی دارد و اين مهم از رهگذر تلاش های افرادی حاصل می شود كه توانايی استنتاج ايده های موجود را از زوايای نو دارند .
عنوان مقاله
در انجام مقاله نخستين قضاوت خواننده دربارۀ محتوای مقاله از مطالعۀ نخستين بخش هر مقاله که عنوان است صورت می گیرد . عنوان مقاله ، كه در واقع هويت مقاله و هدف آن را به نمايش می گذارد ، بايد روشن ، گويا ، جامع ، مانع و تا حد ممكن مختصر باشد . ار آنجایی که افراد براساس عنوان مقاله به جستجوی کلید واژه مد نظر خود در شبکه های اینترنتی می پردازند بنابراين توصيه می شود از به كاربردن واژگانی كه به عنوان كليد واژه برگزيده نمی شوند پرهيز كنيد . مثلا به کار بردن کلماتی مثل مقدمه ای بر یا بررسی و تحلیلی از و همچنین موارد مشابه فقط به طولانی شدن عنوان منجر شده و نقشی در بازيابی بهتر مقاله ايفا نخواهند کرد .
ادامه مطالب در مقاله بعدی به عرض شما عزیزان خواهد رسید.
دیدگاهها